STRES VE KABIZLIK
Kronik kabızlık, ishal ve diğer bağırsak rahatsızlıkları ve kaygıyı tetikleyerek kısır bir döngüye neden olabilir
Ancak stresin tetiklediği düşünce ve duygular mideyi ve bağırsaklarınızı etkileyebilir. Tersi de oluşabilir. Bağırsaklarınız olup bitenler strese ve uzun sureli rahatsızlığa neden olabilir.
Yine gerginsiniz ve karnınızda kelebekler uçuşuyor, zaten biliyorsunuz ki beyniniz ve mide-bağırsak sistemi senkronize olarak çalışıyor.
Yani sinir ve sindirim sistemi sürekli haberleşiyor. Tabi ki en büyük patron beyin ve organlarda ondan habersiz çalışmıyor.
Sistem Nasıl İşliyor?
Vücudumuzda beyni ana organlara bağlayan otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir.
Otonom sinir sistemimizde sempatik sinir sistemi ve parasempatik sinir sistemi olmak üzere ikiye ayrılır.
Sempatik sinir sistemi; adi gibi çok sempatik değil aslında. Çünkü acil mod alarm sistemidir, vücudu acil durumlara savaş ya da kaç durumuna hazırlayan yüksek kaygı içeren bir sinir sistemidir. Tabi vücut hep bu acil duruma karşı kaygıdan kalmaz, bundan çıkmasını sağlayan sakinleştiren sinir sistemi parasempatik sinir sistemidir. Parasempatik sinir sistemi ayrıca gastrointestinal sistemimizde bulunan enterik sinir sistemi ile iletişim kurarak vücudu sindirime hazırlar.
ENTERİK SİNİR SISTEMİ
Enterik sinir sistemi vücuttaki serotoninin büyük çoğunluğunun üretildiği yerdir. Serotonin kolonda yiyeceklerin hareketine yardımcı olur.
Enterik sinir sistemi nöronlarla doludur, iste bu yüzden ikinci beyin olarak adlandırılır.
Beyin ve sinir sistemiyle bağlantı kurmak için kimyasal ve hormonel norotransmitterleri kullanır.
Tabii ki vücudumuz harika bir makine ancak tüm makineler gibi strese karşı hassas olabilir. Ve artan anksiyete ve duygu durum bozuklukları kabızlığa neden olabilir ve daha da kötüleştirebilir. Bu durumu doktorunuzla konusun ve kabızlık ve buna bağlı stresle mücadele için yardımcı çözümler önerebilir.
Kaygı düzeyi arttığı zaman beyin adrenalin, kortizol ve serotonin gibi hormonlar salgılar. Kaygıyla serotonin miktarı artarsa mide spazmlarına neden olur. Bu spazmlar bütün kolonda meydana gelirse ishal sadece kolonun bir bölgesinde meydana gelirse sindirim durur ve kabızlık ortaya çıkar.
Yemek yenildiği zaman, sindirim sisteminde bulunan nöronlar bağırsaklarınıza yemeği sindirmesi için sinyal gönderir. Stres altında sindirim yavaşlar.
Stres mide-bağırsak sisteminizde enflamasyona yol açarak kabızlığa ve iltihap duruma neden olabilir.
IBS
IBS’ de psikolojik stresin de neden olduğu düşünülmektedir. Stres ayrıca bağırsaktaki bakteri dengesini bozarak da disbiyoz dediğimiz duruma ve kabızlık ile ilişkili IBS ye neden olur.
İnflamatuar Bağırsak Hastalığı
Sindirim sisteminin kronik enflamasyonu içeren hastalıklardan Ulseratif kolit ve Crohn hastalığında stresin alevlenmeleri neden olduğuna yönelik çalışmalar vardır.
Kronik stres, depresyon ve olumsuz yaşam koşullarının hepsi elbette inflamatuar bağırsak hastalıklarını tetikleyebilmektedir.
IBS/ IBD kaygıyı arttırıyor mu?
IBS ve IBD hastalıkları hem strese tepki verir ve strese neden olur. Bazı uzmanlar IBS olan kişilerin kaygıya yoğun tepkisi olan, kas spazmına, karın ağrısı ve kabızlığa neden olan kolonlara sahip olduklarına inanmaktadırlar.
Özellikle başlıca yaşam olayları aşağıdaki gibi IBS’nin başlamasıyla ilişkilendirilmiştir.
-sevilen birinin olumu
-çocukluk travma
-depresyon
-endişe
Ayrıca bu hastalar beyinlerinden gelen ağrı sinyallerine daha duyarlı oldukları için normal kişilere göre daha yoğun hissederler.
Stresle mücadele için yoga, meditasyon ve egzersiz
Ayrıca doğru diyet, yeterli uyku gibi sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinin.
IBS durumunda düşük doz antidepresanlar hem beyindeki hem de bağırsaktaki nörotransmitterleri etkileyerek kaygı duygularını azaltmaya yardımcı olabilir. Bu ilaçlar arasında seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) ve trisiklik antidepresanlar ( TCA) bulunur.
Anksiyete ve depresyon duygularını yönetmenize yardımcı olması için konuşma terapisi ve BDT (bilişsel davranışçı terapiden) yardım alın.