ÇOCUKLARDA KAKA KAÇIRMA (ENKOPRESİZ)
Enkoprezis, bir çocuk tarafından uygunsuz yerlere tekrar tekrar dışkı geçişini içeren bir bozukluktur. Genellikle, bu davranış istemsizdir ve kronik kabızlığın fiziksel sonucudur ve zamanla dışkı sızıntısına neden olur. Bununla birlikte, özellikle bir çocuğun karşı gelme-karşı gelme bozukluğu veya davranış bozukluğu ile mücadele ettiği durumlarda, doğası gereği kasıtlı ve psikolojik de olabilir.
5 yaşındaki çocukların tahminen yüzde 1’inde Enkoprezis vardır ve sorun bazı çocuklarda bundan sonra yıllarca devam edebilir. Bu bozukluk erkeklerde kadınlardan daha yaygındır ve ailelerde görülme eğilimindedir. Enkoprezis örnekleri, gündüz veya gece meydana gelebilir.
Enkoprezis, bir çocuğun ruh sağlığına ağır bir zarar verebilir. Enkoprezis bozukluğu olan çocuklar genellikle utanırlar ve okula gitmek, kampa gitmek veya bir spora ya da başka bir fiziksel aktiviteye katılmak gibi utanabilecekleri durumlardan kaçınmaya çalışabilirler.
DSM-5’e göre şifreleme teşhisi için :
- Bir çocuk, istemeden veya bilerek dışkısını giysilerine, yere veya diğer uygunsuz yerlere geçirir.
- Bu, üç aydan uzun bir süre boyunca ayda en az bir kez gerçekleşir.
- Çocuk en az 4 yaşındadır (veya eşdeğer bir gelişim düzeyindedir).
- Bu davranış, bir maddenin fizyolojik etkilerine veya başka bir tıbbi duruma atfedilebilir olmamalıdır.
Enkoprezis ayrıca iki alt tipe göre sınıflandırılabilir: kabızlık ve taşma inkontinansı olan ve onlarsız.
Kabızlık ve taşma inkontinansı ile:
- Kabızlık kanıtı var.
- Sızıntı sıklıkla meydana gelebilir veya gelmeyebilir.
- Bölümler çoğunlukla gün boyunca gerçekleşir.
Kabızlık ve taşma inkontinansı olmadan:
- Kabızlık kanıtı yoktur.
- Kirlenme aralıklıdır.
- Dışkı göze çarpan bir yerde bırakılabilir.
- Davranış, karşıt olma-karşı gelme bozukluğunun veya davranım bozukluğunun varlığıyla örtüşebilir.
- nedenler
- Dışkı geçişinin kasıtlı olmadığı durumlarda, genellikle kabızlıktan kaynaklanır ve bu da kaygı veya diğer psikopatoloji biçimleri nedeniyle dışkılamadan kaçınmadan kaynaklanabilir. Kabızlık ayrıca dehidrasyon veya dışkılama ile ilgili bazı fizyolojik eğilimlerden de kaynaklanabilir.
- Dışkı kasıtlı olarak çıkarıldığında, çocuk ayrıca daha genel olarak sosyal olarak kabul edilemez davranışları içeren başka bir bozukluğun (örneğin, karşı gelme-karşı gelme bozukluğu veya davranış bozukluğu) özelliklerine sahip olabilir.
- DSM-5’egöre ağrılı dışkılama ve bazı ilaçlar (antikonvülsanlar veya öksürük kesiciler gibi) şifreleme gelişimine katkıda bulunabilir . Yetersiz tuvalet eğitimi ve stres de şifrelemeyi daha olası hale getirebilir.
- Bilim adamları , bağırsaklarda insanların ruh hallerini ve davranışlarını etkileyebilen ikinci veya yedek beyin buldular. Enterik Sinir Sistemi(ENS) olarak bilinen bu ikinci beyin, vücuttan gelen bilgileri işler. Sonuç olarak, kaygı, depresyon ve diğer rahatsız edici duygular, kodlama gibi bağırsak ve sindirim süreçleriyle ilgili fiziksel koşullara katkıda bulunabilir veya bunları şiddetlendirebilir.
· Şifreleme ve depresyon arasındaki bağlantı nedir?
- Şifreleme çocukluk ve ergenliğe hem katkıda bulunan bir faktör hem de depresyon belirtisi olabilir . Ebeveynler, çocuklarının yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan herhangi bir davranışa dikkat etmek isteyeceklerdir. Örnekler kabızlık, kirlenme, yatak ıslatma ve özellikle ani iseler bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikleri içerebilir.
· Tedavi
- Bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, fiziksel bir muayene yapacak ve belki de enkoprezis teşhisine yardımcı olmak için ek testler yapacaktır. Bir doktor tarafından uygulanması gereken tedavi, laksatifler, lavmanlar veya dışkı yumuşatıcılar sağlamak ve yüksek lifli bir diyet uygulamak gibi önlemleri içerebilir . Gerekirse, bir pediatrik gastroenterolog şifrelemenin üstesinden gelmeye yardımcı olmak için ek teknikler kullanabilir. American Academy of Pediatrics’e göre, planlanmış tuvalet saatleri ve düzenli müshil kullanımını içeren bir “bakım” aşaması birkaç ay veya daha uzun sürebilir.
- Bir psikoterapist, enkoprezisli bir çocuğun utanç veya benlik saygısı gibi olumsuz psikolojik etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olabilir . Kabızlığın yokluğunda, bir psikoterapist değerlendirme, davranışın altında yatan nedeni belirlemeye yardımcı olabilir.
· Şifreleme kasıtlı olabilir mi?
- Bazen çocuklar kasıtlı olarak kendilerini kirletebilirler. Bu, davranım bozukluğu veya karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (ODD) gibi bir arada ortaya çıkan bozukluğu olan çocuklarda daha sık görülür . Bir işaret, bir çocuğun dışkısının sergilenmek üzere göze çarpan bir yerde bulunmasıdır. Eğitimli bir terapist, bu çocukların şifreleme ve ilgili herhangi bir zihinsel sağlık sorunuyla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.
· Enkoprezis tedavi edilmezse ne olur?
- Şifrelemeleri tanınmayan veya tedavi edilmeyen çocuklar, semptomlarını yıllarca kendi başlarına çözemeyebilirler. Bazı durumlarda, yetişkinlikte sorunlar yaşayabilirler. Genel olarak, enkoprezisin kendiliğinden geçeceğini varsaymamak en iyisidir; bunun yerine, çocuk için daha olumlu bir sonuç elde etmek için mümkün olduğunca erken tedaviye başvurun.
Evde şifrelemeyi nasıl tedavi edebilirsiniz?
Bir doktorun tedavi tavsiyelerine uymaya ek olarak, ebeveynler, çocuklarının şifreleme ile başa çıkmasına yardımcı olmak için evde bazı basit yaşam tarzı değişiklikleri yapabilirler. Örneğin, düzenli bir banyo saati belirleyebilirler (örneğin yemeklerden sonra). Ebeveynler ayrıca çocuğu susuz kalmayı önlemek için bol su içmeye ve lif, meyve ve sebze açısından zengin bir diyet yemeye teşvik edebilir. Ebeveynlerin, gelişmeleri fark edip kaydedebilmeleri için çocuklarının yeme ve tuvalet alışkanlıklarının bir günlük tutmasına yardımcı olabilir.